مس
مس از عنصر کمیاب و ضروری است که جزیی از اجزای ء تشکیل دهنده ساختمان بعضی از آنزیم ها (منوآمینواکسیدار، تیروزیناز، اسیدآسکوربیک اکسیدار، سیتوکروم اکسیدار) و پروتئین ها می باشد. مس مورد نیاز بدن در از طریق روده جذب می شود و به پروتئین های خاصی متصل شده و به کبد منتقل می گردد در کبد مقداری از مس ذخیره شده و بقیه آن به پروتئینی بنام آپوسرولوپلاسمین متصل می که نتیجه آن سرولوپلاسمین تشکیل می شود، هر مولکول سرولوپلاسمین شامل هشت اتم مس است.. مس به دو فرم متصل به پروتئین در پلاسما وجود دارد جزئی اتصال محکم ( بیشـتر از 80 درصد به سروپلاسـمین) و دیگری با اتصال سست به پروتئین های پلاسما (آلبومین) را تشکیل می دهد.
کلرید
کلر آنیون خارج سلولی است که بصورت ترکیب کلریدسدیم یا اسید هیدروکلریک می باشد به همراه سایر الکترولیت ها (پتاسیم، سدیم، بی کربنات) از طریق تاثیر بر برقراری فشار انکوتیک، تعادل اسید-باز و آب و توازن آنیون و کاتیون خارج سلولی باعث ثبات سلولی می گردد. کلر در تمام سلول ها و مایعات بدن وجود دارد اما غلظت آن در خون و مایع خارج سلولی بالاتر است. در شرایط طبیعی غلظت کلر منعکس کننده غلظت سدیم خارج سلولی است که به دلایل مشابهی کاهش یا افزایش پیدا می کنند.
کلسیم
کلسیم از نظر غلظت پنجمین ماده و فراوان ترین کاتیون بدن است که 99% این مقدار به صورت کلسیم پیروفسفات در کریستال هیدروکسی آپاتیت در اسکلت ذخیره می شود. حدود نیمی از کلسیم متصل به پروتئین های پلاسما (مثل آلبومین) می باشد و از نظر متابولیکی غیرفعال است و مابقی آن یا به صورت کلسیم کمپلکس (متصل به یون هایی مثل اگزالات و سیترات) و یا به صورت کلسیم یونیزه هستند که از نظر فیزیولوژیک فعال است و میزان آن با PH و غلظت پروتئین های سرم تغییر می کند به طوریکه اسیدوز، کلسیم یونیزه را کاهش و آلکالوز آن را افزایش می دهد، زیرا کلیسم یونیزه و یون هیدروژن برای اتصال به بار منفی مولکولهای پروتئینی در جایگاه اتصالی آلبومین رقابت می کنند.
زینک
روی از عناصر كمياب و يكي از دو عنــصر ضــروري شــركت كننــده در مجموعــه مكانيـسمهـاي حفـاظتي بـدن و بهبود زخمها است كه بعـد از آهن بيشترين ميـزان را در بـدن دارا مـي باشـد. در سـاختما ن بـيش از 300 آنزيم شركت و بعنوان یک کوفاکتور مهم برای فعالیت بسیاری از آنزیم ها از جمله آلکالین فسفاتاز، RNA,DNA پلیمراز، الکل دهیدروژناز، کربنیک انیدراز و دیگر پروتئین ها عمل می کند. در سنتز اسيدهاي نوكلئيك، تقـسيم سلولي و استخوان سازي ضروري است .اتم روی بصورت محکم و ثابت به متالوپروتئین متصل شده و اغلب بطور مستقیم در بخش کاتالیتیک وارد واکنش می شود، همچنین در ثبات ساختمانی متالوآنزیم ها دارای نقش مهمی است. جذب روی عمدتا از روده انجام شده و پروسه جذبی آن از نوع فعال و وابسته انرژی است. اندام های غنی از روی عبارتند از پروستات، کبد،کلیه، استخوان، شبکیه و عضلات و گلیول قرمز است.
فسفر
قسمت عمده فسفر خون بصورت فسفات یا استر می باشد و میزان فسفر موجود در مایع داخل و خارج سلولی با هم برابر است. تقریبا 10 درصد فسفر سرم به پروتئین ها متصل است، 35 درصد به صورت کمپلکس با سدیم و کلسیم و 55 درصد باقیمانده به صورت آزاد است. در شرایط بالینی روتین، فقط فسفر غیرآلی اندارگیری می شود. غلظت فسفات پلاسما در طول روز و خصوصا بعد از صرف غذا تغییر می نماید. تغییرات فسفات در سنین مختلف نیز مشاهده می شود. فسفات برای تولید بافت استخوانی، در ساختمان اسیدهای نوکلئیک، اعمال متابولیکی گلوکز و لیپیدها، حفظ تعادل اسید و باز، حمل اکسیژن، انتقال الکترولیت، ذخیره انتقال انرژی و انقباض عضلات نقش دارد. فسفر همراه گلوکز وارد سلول شده و پس از هضم کربوهیدرات مقدار آن پایین می آید.
برای مشاهده این برگه کلیک کنید
منیزیم
منیزیم چهارمین کاتیون و فراوانترین کاتیون داخل سلولی است. 50-60% آن در استخوان و مابقی 40-50% در بافت های نرم می باشد. 3/1 منیزیم اسکلتی قابل تعویض است و احتمالا به عنوان یک مخزن برای نگه داری غلظت خارج سلولی طبیعی منیزیم عمل می کند. بعنوان یک فلز قلیایی، منیزیم ویژگی های شیمیایی کاملا متفاوتی از سایر فلزات ناپایدار دیگر دارد. عمده منیزیم در پلاسما بصورت یون آزاد یا اشکال کمپلکس با وزن مولکولی کم و باقیمانده آن با آلبومین متصل است. مهمترین فاکتور اصلی در واکنش های مهم آنزیمی بوده و بخش ثابت متالوآنزیم ها یا فعال کننده ها است. علت وسعت تأثيرگذاري منيزيم در بدن، دخالت اين عنصر در فعل و انفعالات متابوليسمي مختلف است.